Moet je weerstand zien te overwinnen of juist omarmen? Ga je voor de strijd dan ontwikkel je kracht om door de weerstand te breken. Kies je voor omarmen, dan ga ja als het ware met de weerstand mee. Je ziet het terug in het gezegde: ‘If you can’t beat them, join them.’ Niettemin, zowel weerstand omarmen als weerstand bestrijden blijkt niet de beste strategie.
Zo lang vraagstukken nog simpel en ingewikkeld zijn, kun je deze met logica oplossen. Met autoritair en managerial leiderschap kun je dan heel ver komen. Zodra vraagstukken echter complex worden en de omgeving chaotisch is, gaat dat niet meer. Dat is juist nu het geval. Dan is ander leiderschap nodig. Dan is verbinding en presentie geboden. Je gaat samen op weg zonder dat je de toekomst precies kent.
Hoe vermijd je de dominante reflex van top-downdenken? Wat kun je doen? Wat geeft houvast te midden van alle dynamiek?
Ik schets tien ankers van vertrouwen in tien achtereenvolgende berichten.
Dit is het vijfde anker: Zie verstoringen als energie
Overwinnen of omarmen?
Het is een misverstand om te denken dat je een keuze moet maken uit overwinnen of omarmen. Om de achtergrond van dit misverstand te kunnen plaatsen, neem ik je mee naar overwegingen van Robyn Thomas en Cynthia Hardy. ‘Hoe gaan we om met weerstand tegen verandering?’, vragen ze zich af in hun artikel ‘Reframing resistance to organizational change’ in Scandinavian Journal of Management (2011).
Van waaruit kijk je naar weerstand?
Ze benoemen de twee meest gangbare wijzen van denken. De eerste is de gedachte dat je weerstand moet zien te overwinnen. Het tweede is die, waarbij we juist tegenovergesteld redeneren en we de weerstand omarmen. Ze maken duidelijk dat beide denkkaders uitgaan van de vooronderstelling dat degene die eigenaar is van de verandering, bepaalt wat weerstand is en wat niet.
Zie je alleen je eigen perspectief?
Zodra je bij anderen weerstand ziet dan plaats je je eigen waarheid boven die van de anderen. Of je je nu verzet tegen die weerstand of dat je haar juist omarmt. In beide gevallen blijf je de bijdrage van de ander als weerstand zien. Je zet je eigen perspectief centraal.
Kijken vanuit meerdere perspectieven brengt je verder
Thomas en Hardy maken duidelijk, dat je zo vanuit een verwrongen beeld naar de werkelijkheid kijkt. Je plaatst jezelf in het centrum van de wereld en bepaalt van daaruit wat weerstand is en wat niet. In werkelijkheid vertegenwoordigt iedereen op het ene moment kracht en op het andere moment weerstand. Sterker nog: eenzelfde positie kun je vanuit het perspectief van de één als kracht en vanuit het perspectief van de ander als weerstand zien.
Kracht gaat rond in een complex web
Zowel het overwinnen van weerstand als het omarmen ervan doet onrecht aan de praktijk van alledag: kracht gaat rond in een complex web van mogelijke actoren, die allemaal een plek in dat web hebben. De uitkomst ervan is situatie-gebonden en niet vooraf te bepalen.
Weerstand verdampt
Wanneer je zo tegen weerstand aankijkt, gebeurt er iets heel bijzonders. Weerstand verdampt. Er zijn geen verstoringen meer. Wat zich aandient, dient zich aan en daarmee ben je in interactie. Met als intentie om de aanwezige krachten te verbinden.
Zo blijf je uit de gevangenis die je zelf creëert
Met denken in tegenstellingen creëren we onze eigen gevangenis. We maken ruimte door in paradoxen te denken. Elke kant van de kwestie heeft dan zijn kracht en zijn weerstand. Elke kant heeft dan energie. We verkrijgen een meerwaarde door ons daar voor open te stellen.
Wat je verder kunt doen
- Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan de link van dit artikel door.
Samen maken we van verbindend leiden de hoofdstroom!
Meer lezen
- ‘De tien ankers van vertrouwen voor nieuw leiderschap’
- ‘Groeien in leiderschap. Begin bij jezelf en doe het samen.’
- Al delen van het boek lezen
- Het boek bestellen
Colofon: Foto: Bert Vrolijk
