Optimisme helpt om je doelen te halen. Maar je moet wel realistisch zijn. Bezwaren wegwuiven en moeilijkheden ontkennen heeft hetzelfde effect als je kop in het zand steken. Je overtuiging dat het je gaat lukken, combineer je met de wetenschap dat het je moeite zal kosten.
Zo lang vraagstukken nog simpel en ingewikkeld zijn, kun je deze met logica oplossen. Met autoritair en managerial leiderschap kun je dan heel ver komen. Zodra vraagstukken echter complex worden en de omgeving chaotisch is, gaat dat niet meer. Dat is juist nu het geval. Dan is ander leiderschap nodig. Dan is verbinding en presentie geboden. Je gaat samen op weg zonder dat je de toekomst precies kent.
Hoe vermijd je de dominante reflex van top-downdenken? Wat kun je doen? Wat geeft houvast te midden van alle dynamiek?
Ik schets tien ankers van vertrouwen in tien achtereenvolgende berichten.
Dit is het negende anker: Ben een realistische optimist
Optimisme is niet genoeg
Het combineren van de kernkwaliteiten van de optimistische en pessimistische invalshoek is bijzonder effectief. Margriet Sitskorn maakt dit in haar boek ‘Ik2’ (2015) duidelijk. Optimisten hebben slechts oog voor al het mooie dat ongetwijfeld zal gaan gebeuren. Pessimisten richten zich vooral op alle beren op de weg. Juist de combinatie van beide blijkt het meest succesvol. Mensen die dit doen, noemt ze realisten. Ze hebben oog voor zowel al het mooie als de obstakels op de weg. Door die obstakels goed te onderkennen en ze te elimineren via een concreet stappenplan, werk je het beste aan je doelen.
Obstakels omzeilen
Tijdsdruk en momenten dat ik denk dat ik per se iets moet inbrengen zijn bij mij zo’n obstakels. Ze verhinderen me om present is. Helemaal tricky is het, wanneer zich een combinatie van deze factoren voordoet: ik moet van mezelf iets inbrengen én ik voel tijdnood. Dan is het risico groot dat ga zitten duwen en overtuigen en mijn punt wil maken. Ik ben hard aan het werk en veel aan het woord. De kans neemt alsmaar toe dat me ontgaat wat er bij de mensen aan tafel toe doet.
Een stappenplan helpt
Het stappenplan dat ik gemaakt heb om dit te voorkomen, is heel eenvoudig. Wanneer ik tijdsdruk verwacht of ervaar, benoem ik dat. Het is een voorgenomen reactie: ‘als dit gebeurt…dan doe ik dat’. Ik zeg dan bijvoorbeeld bij aanvang van het overleg. ‘Ik zie dat we maar een half uur hebben. Komen we er in dit half uur niet uit, dan plannen we een vervolg. Ik wil jullie in ieder geval laten weten dat ik vooral ook aandacht wil hebben voor…’
Tegelijkertijd onderneem ik actie aan de voorkant. Dat doe ik door bij de planning in mijn agenda voldoende ruimte in te bouwen voor de verschillende activiteiten.
Creëer omstandigheden die zorgen dat je slaagt
Je kunt het vergelijken met een actie die je onderneemt om af te vallen. ‘Wanneer ik honger krijg, eet ik een groentesnack’, kan een actie zijn die past in je plan. Je komt aan de voorkant met een afspraak als: ‘Ik zorg dat er altijd groentesnacks klaar staan, waar ik af en toe van eet. Zo voorkom ik een hongergevoel.’
Het oefenen van je vaardigheden als leider vraagt dus om realistisch optimisme. Heb het mooie voor ogen, maar benoem je obstakels en de manier waarop je die gaat tackelen.
Wat je verder kunt doen
- Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan een link van dit artikel door.
- Heb je feedback of suggesties voor mij of voor medelezers, gebruik dan het commentaarveld onder het artikel om je commentaar te geven.
Samen maken we van verbindend leiden de bovenstroom!
Meer lezen
- ‘De tien ankers van vertrouwen voor nieuw leiderschap’
- ‘Groeien in leiderschap. Begin bij jezelf en doe het samen.’
Colofon: Foto: Bert Vrolijk
