Je kunt niet meer om verbindend leiderschap heen. De dynamiek en onzekerheid in onze wereld neemt toe. Vroeger kon je als leidinggevende nog een situatie top-down naar je hand zetten. SMART-doelen bepalen, strak plannen, controleren en beheersen. Zo kon je tot resultaten komen.
Dat werkt echter alleen in overzichtelijke omstandigheden. En die zijn er steeds minder.
Daarom is verbindend leiderschap nodig.
Wat is verbindend leiderschap eigenlijk?
Maar wat is het eigenlijk en wat levert het nou eigenlijk op? Welke beweging ontstaat er in je organisatie als jij hier aandacht aan geeft? Hoe kun je verbindend leiderschap leren? Lees hoe anderen de vruchten plukken door vanuit verbinding te leiden en wat er voor jou in het vat zit!
Laten we eerst nog even wat preciezer kijken naar wat er op er op dit moment speelt.
Twee zaken die ons speelveld bepalen
Aan de ene kant is heb je de maken met technologische versnellingen. Op onze smartphone kunnen we elk uur van de dag en nacht de verse actualiteit voorbij laten komen. Vroeger kon je de informatie nog van bovenaf gepland sturen. Nu gaat communicatie onnavolgbaar snel rond – al dan niet gestimuleerd door algoritmes die voor ieder van ons persoonlijk versterken waar je aandacht aangeeft.
Tegelijkertijd nemen onze ambities toe. We accepteren de schotten tussen expertises niet meer. Of het nu gaat om de omgevingswet bij de overheid, het gepersonaliseerd leren in het onderwijs of het integraal cliëntendossier in de zorg, de essentie is steeds hetzelfde. We willen dat we geïntegreerd naar vraagstukken kijken. En dat vraagt dat je alle expertises samenbrengt. Elke professional doet ertoe.
‘Je bevindt je samen in een netwerk waarbij je van elkaar afhankelijk bent. Top-down werkt dan niet meer.’
Frans Wilms
Het is gemakkelijk te begrijpen dat top-down dan niet meer werkt.
Gelukkig is er een alternatief.
Dat alternatief is verbindend leiderschap.
Wat verbindend leiderschap is
Bij verbindend leiderschap realiseer je je dat iedereen ertoe doet. Je neemt iedere bijdrage serieus. Je zorgt dat de belangen en behoeftes van alle betrokkenen op tafel komen. Je voegt dat je eigen belangen en behoeftes aan toe. Van daaruit kijk je naar wat zich aandient en creëert meerwaarde, waarbij je de ieders inbreng mee overweegt. Je krijgt uitkomsten die jezelf op voorhand niet kunt bedenken.
Theoretische motieven
Natuurlijk zijn er theoretische motieven aan te wijzen die pleiten voor verbindend leiderschap, zoals
- De humanistische insteek, die als basis heeft dat ieder mens ertoe doet.
- De evolutionaire insteek, die helder maakt dat het in onze genen zit. Onze voorouders waren als jagers en verzamelaars verbinders pur sang.
- De spirituele insteek, die erop wijst dat in alle grote godsdiensten het uitgangspunt is ‘behandel de ander zoals jezelf behandeld wilt worden’.
Maar misschien is het meest overtuigende nog wel om te laten zien hoe je in de praktijk van alledag met verbindend leiderschap verschil maakt.
Praktische motieven
- Je geeft vanuit meer rust en ontspanning leiding. Verbindend leiderschap geeft je een fantastisch handvat juist in tijden dat de complexiteit en dynamiek toeneemt.
- Je bent van geweldige betekenis voor de mensen om je heen. Zij voelen zich gehoord en gezien. Hun expertise en ervaring doet ertoe. Samen kom je tot uitkomsten die je op voorhand niet kunt bedenken. Je stimuleert hun veerkracht. Het leidt tot minder werkstress en verzuim.
- Je zet een beweging op gang. Je verwacht van medewerkers dat ze in al hun ontmoetingen met hun klanten meerwaarde creëren. Je laat zelf zien hoe je dat doet in al je interacties met je medewerkers. Ze gaan je ervaren als inspirerend voorbeeld. Ze gaan je voorbeeld volgen. Zo ontstaat – eerst nog heel klein, daarna steeds groter – een sneeuwbaleffect. Er ontstaat een cultuur waarin het vanzelfsprekend is om ieders belangen en behoeftes te waarderen en samen meerwaarde te creëren.
Verbindend leiderschap leren
Maar hoe maak je je dit verbindend leiderschap eigen?
Het gaat erom dat je traint in de praktijk van alledag, Oefenen is essentieel om een nieuwe gewoonte te kunnen aanleren. Een gerichte methodische aanpak werkt.
Waar begin je?
Laat ik je mee terugnemen naar de Middeleeuwen, naar het verhaal van Nasroudin. Hij smokkelde in het Midden-Oosten jarenlang met zijn ezel balen stro over de grens. De douaniers controleerden hem keer op keer, maar konden niets vinden. Iedereen wist dat er iets niet klopte. Nasroudin werd rijker en rijker en kocht uiteindelijk een kasteel. Jaren later ontmoette het gepensioneerde hoofd van de douane Nasroudin op een terras. ‘Nasroudin, je kunt het me nu wel vertellen. Jij smokkelt niet meer en ik ben niet meer in dienst. Wat was het dat je smokkelde?’. Waarop Nasroudin antwoordt: ‘het waren de ezels…’
Wat voor Nasroudin de ezels zijn, zijn voor ons de ontmoetingen, waarvan we er elke dag zovele hebben. Dat is dan ook je oefenplek.
Twee wegen om te oefenen
Hoe kun je nu het beste oefenen?
Globaal zijn er twee wegen.
De eerste weg is dat je het doet, zoals ik gedaan heb. Je begint gewoon en zoekt zelf je weg. Je leert van feedback, reflectie en oefening. Je valt en staat op. Je volgt hier en daar een opleiding. Je woont inspirerende ontmoetingen bij. Je neemt deel aan intervisie. Je krijgt coaching. Je leert en komt tot fantastische ontdekkingen.
Maar er is één groot nadeel: ik heb er zo’n vijftien jaar over gedaan.
Voorbeeld: Hoe ik zelf uit verbinding raak terwijl ik pleit voor verbindend leiderschap
Ik weet het nog goed. Ik sta een groep ondernemers en vertel over Verbindend Leiderschap en hoe het mensen in positie brengt.
Na mijn verhaal gaan de ondernemers met elkaar in gesprek. Het gaat zo goed, dat ik denk: ‘Mijn verhaal raakt.’ Maar dan ineens blijkt dat dat gevoel niet voor iedereen opgaat. Eén van de ondernemers is sceptisch over verbindend leiderschap: ‘Interessant verhaal, Frans, maar kun je er ook iets mee in slechte tijden? Want wanneer je fors moet bezuinigen, moet je echt uit een ander vaatje tappen, hoor!’
Het is een kans die ik met twee handen aangrijp. Juist in slechte tijden is verbindend leiderschap op zijn plaats, betoog ik. Ik vertel over mijn eigen ervaringen als bestuurder van Radar. Hoe we in staat zijn geweest een forse financiële ombuiging met succes via verbinding tot stand te brengen. Mijn verhaal zet ik extra kracht bij met nog drie voorbeelden.
Maar intussen realiseer ik me niet, dat ik ter plekke een grote fout maak. Ik ben zelf niet meer aan het verbinden. Ik verdedig me. Voor ik het weet, bevind ik me in een debat. Hoe stevig ik mijn eigen verhaal ook mag vinden, het is een illusie om te denken dat ik de man van ‘verbinding is niets voor slechte tijden’ heb overtuigd. En ik heb geen idee van wat hij mij verteld en geleerd zou kunnen hebben.
Opleiding Verbindend Leiderschap
Gelukkig is er dus een tweede weg om je verbindend leiderschap eigen te maken. Want aan de hand van mijn trektocht heb ik een opleiding ontwikkeld die je in ruim een half jaar leert om je verbindend leiderschap echt eigen te maken. Het is een methodische didactisch uitgebalanceerde opleiding die focust op jouw eigen praktijk, zodat je er direct krachtige stappen vooruit zet. Met online Masterclasses, die je in je eigen tijd bekijkt en praktijkopdrachten die in je eigen werk doet. Met online intervisie in je eigen learning community van 4-6 personen en gesprekken met je buddy en je eigen coach.
Dat is de opleiding Verbindend Leiderschap.
In deze opleiding leer je om vanuit verbinding te leiden.
Met deze opleiding word je bewust bekwaam. Dat is een fantastische onmisbare basis.
Enkele reactie van deelnemers tijdens de vijfde editie van de Opleiding Verbindend Leiderschap
‘Ik ben door de modules gevlogen. Door de opleiding werd ik steeds opnieuw uitgenodigd om mezelf nieuw gedrag eigen te maken en in mijn omgeving de verbinding op te zoeken.’
Danny Vos, Manager Radar
‘Door de opleiding kwam ik erachter dat mijn leiderschapsstijl in de kern heel anders is dan die van mijn collega. Daar valt veel te halen!’
Petra van Diepe, teamleider/ wnd directeur Samen Vooruit
‘Waar ik soms weerstand voel, zoek ik nu de verbinding op. Ik kijk dan vooral naar mezelf: waarom reageer ik zo? Ik nodig mensen uit om een probleem vanuit een andere kant te bekijken.’
Jeroen Franssen, mede-eigenaar KOM E&A
‘Het lijkt heel simpel om open te staan voor het verhaal van de ander. Door deze training ontdekte ik waardoor ik niet altijd uitnodig tot verbinding. Deze opleiding heeft me ontzettend geholpen om nog beter te kunnen verbinden met anderen.’
John Göttgens, manager RWS
Post-Opleiding Verbindend Leiderschap
Maar hoe zorg je nu dat je het geleerde echt inslijpt? Dat het echt iets van jezelf wordt. Hoe word je onbewust bekwaam. Hoe wordt het iets als vanzelfsprekend voor je, waar je eigenlijk niet meer bij hoeft na te denken? Hoe wordt het je tweede natuur?
Daarvoor is de Post-Opleiding Verbindend Leiderschap.
In de Post-Opleiding gaat ieder met zijn eigen uitdagende opdracht aan de slag en tilt die naar een hoger niveau door vanuit verbinding te leiden. Verbindend leiden wordt zo een 2e natuur.
3 Redenen waarom verbindend Leiderschap om moed vraagt
In haar eerste officiële toespraak als hoogleraar Managerial Behaviour maakt Mariëlle Heijltjes in 2008 duidelijk waarom moed nodig is. ‘Managerial Behaviour, een kwestie van moed’, zo luidt de veelzeggende titel van de rede, die voor mij een fundament is.
Verbindend leiderschap is niet gebruikelijk
Op de eerste plaats is moed nodig omdat het niet gebruikelijk is om vanuit verbinding te leiden. In het algemeen is de leider toch vooral de baas. En als hij zelf denkt dat dat niet zo is, dan blijkt meestal uit zijn gedrag dat hij dat uiteindelijk toch is (ik kan erover meepraten;)).
Verbindend leiderschap vraagt moed
Op de tweede plaats vraagt het moed omdat het niet eenvoudig is om ruimte te geven aan je medewerkers. Je bent en blijft uiteindelijk verantwoordelijk. Dan kan de neiging groot zijn om te sturen en door te duwen, zodat je altijd kunt zeggen dat je alles gedaan hebt wat in je vermogen ligt. Het vraagt dan ook moed om die lijn niet te volgen en ruimte te bieden aan je medewerkers om vanuit hun professionaliteit tot maatwerkoplossingen te komen.
Verbindend leiderschap vraagt om een lerende houding
Tot slot vereist het moed omdat je bereid moet zijn om je eigen ego aan de kant te schuiven. Je erkent als leidinggevende dat je ook gewoon je best doet, dat je veel niet weet, dat je fouten maakt en daarvan wilt leren. Ook dat is op dit moment niet gebruikelijk.
Zo wordt verbindend leiderschap de hoofdstroom
Als je vanuit verbinding leidt, ben je op dit moment nog een buitenbeentje. Ik zou het fantastisch vinden wanneer we in staat zouden zijn om dat om te draaien. Dat ‘vanuit verbinding leiden’ de hoofdstroom wordt, want dan is het vanzelfsprekend om ieders belangen en behoeftes te waarderen en samen meerwaarde te creëren. Ik zie je graag terug bij één van deze opleidingen:
- Opleiding Verbindend Leiderschap
- Post-Opleiding Verbindend Leiderschap
- In Company Verbindend Leiderschap
Wil je meer informatie? Mail naar frans.wilms@leiderschapsdomeinen.nl
