Kun je nieuwe vaardigheden zo aanleren, dat ze beklijven? Je wilt bijvoorbeeld meer verbindend zijn, kun je dat leren?
‘Jazeker!’, is mijn antwoord.
Tenminste …. als je vasthoudt aan drie eenvoudige principes. Aan de hand hiervan kun je een quickscan volgen die bestaat uit acht stappen. Binnen drie kwartier ben je al aan de slag. Met minimale inspanningen haal je maximale resultaten.
Misschien ben je te snel met je oordeel en heb je onvoldoende aandacht voor wat de ander bezighoudt. Je komt dan snel met je eigen mening. Je kunt dan goed overtuigen en doordrammen. Vaker dan je wilt, kom je zo in een debat terecht. Je komt daar vervolgens niet echt uit, hoe graag dat je dat ook zou willen. Je wilt dat veranderen.
Nieuwe vaardigheden leren
Hoe kun je nu zo oefenen, dat je als vanzelfsprekend in dialoog terecht komt in plaats van in debat? Hoe leer je nieuwe vaardigheden aan?
Dat doe je het meest effectief door uit te gaan van deze drie principes.
- Ben positief, maar verdiep je wel in de obstakels die je kunt verwachten
- Monitor jezelf en evalueer met een buddy
- Oefen methodisch gedurende 66 dagen
Deze principes gelden niet alleen, als je van debat naar dialoog wilt gaan. Je kunt deze toepassen, zodra je nieuwe vaardigheden wilt leren: afvallen en bewegen, relaties, timemanagement.
‘De gouden regel lijkt te zijn dat je ontwikkelt wat je doet en waar je je aan blootstelt’ (Margriet Sitskorn)
WOOP methode
Het eerste principe is gebaseerd op de WOOP-methode. WOOP staat voor Wish, Outcome, Obstacle en Plan. De gedachte is dat je eerst je wens of droom (Wish) bepaalt. Je wil bijvoorbeeld, meer in dialoog zijn. Vervolgens benoem je wat het voor je betekent, als je die droom realiseert (Outcome). Wat zie je dan bij jezelf? Hoe voel je je dan? Dat zijn de vragen die je je dan stelt. In het voorbeeld van de dialoog zie je misschien dat je relaxt bent, dat je geniet van het gesprek en de inbreng van de ander. Dat het gesprek leidt tot iets wat je vooraf niet had kunnen bedenken.
Obstakels benoemen
Door dit te doen vergroot je je verlangen om ook echt voor je droom te gaan. Nu breng je realiteitszin in. Je gaat de obstakels (Obstacle) onderkennen die je afhouden van het realiseren van je droom. Bij de dialoog kan dat zijn, dat je opmerkingen van anderen snel als kritiek ervaart en dat je je dan gaat verdedigen. Of dat je zo overtuigd bent van je gelijk dat je al snel gaat drammen. Daarna ben je klaar voor de laatste stap: het maken van het Plan. Dat doe je via de ‘als… dan… methode’.
Als ik kritiek ervaar dan ga ik me niet verdedigen, maar vraag ik door bij de ander wat hij precies bedoelt.
Dat is zo’n als-dan-plan. Of als ik merk dat ik overtuigd ben van mijn gelijk, dan ga ik diep en rustig ademhalen en verken vervolgens de opvatting van de ander.
[bctt tweet=”Nieuwe vaardigheden leer je door obstakels te onderkennen en stap voor stap te elimineren” username=”franswilms”]
Deze WOOP-methode is gebaseerd op het gedachtegoed van hoogleraar Gabrielle Oetingen. Positief denken is niet voldoende, je komt verder zodra je obstakels op voorhand onderkent. Ook Margriet Sitskorns’ aanpak (IK2) is hierop gebaseerd. Je ziet het ook terug bij Helen Sanders, van Health Ambition. Ze maakt duidelijk dat positief denken niet vanzelf gaat. Je moet er wel wat voor doen. Ze geeft negen tips die helpen om in een positieve flow te komen en te blijven.
Self-Regulated-Learning
Nu heb je een als-dan-plan, maar hoe breng je dat effectief in de praktijk. Dan komt de methode van ‘Self-Regulated-Learning’ (SRL-methode) van onderwijspsycholoog Barry Zimmerman om de hoek kijken. De kern van die methode is dat je het aanleren van je nieuwe vaardigheid methodisch aanpakt. Je hebt een plan, dat ga je oefenen, je monitort je resultaten, waarna je vervolgens evalueert en bijstelt. Hoe eenvoudig dit ook lijkt, het vergt de nodige discipline om dit ook daadwerkelijk te doen.
Mijn eigen ervaringen
Bij mijn eigen streven om mijn dialoog te verbeteren heb ik heel goede ervaringen gehad met de volgende aanpak. Ik benoemde elke week zeven gesprekken, waarin ik zou gaan oefenen. Van elk gesprek maakte ik aantekeningen na afloop. Wat ging goed? Wat vraagt nog aandacht? Wat leer ik hiervan? Dat waren vragen die ik overwoog bij het terugkijken. Na vier weken legde ik mijn bevindingen voor aan een van mijn collega’s. Samen reflecteerden we, waarna ik mijn ‘als-dan-plan’ bijstelde en aan een nieuwe periode van vier weken begon.
66 dagen
Het begint dus met positief te zijn, obstakels te benoemen en een als-dan-plan te maken. Dat is het eerste principe. Vervolgens ga je aan de slag, monitor je hoe het gaat, evalueer je en stel je bij. Dat is het tweede principe. Maar hoelang moet je het volhouden? Daar komt het derde principe om de hoek kijken. Het antwoord is: 66 dagen.
Natuurlijk is dat getal niet zo stellig, als ik het hier presenteer. Er zit echter wel een heel belangrijke kern van waarheid in. Het getal is de uitkomst van een onderzoek, waarbij studenten volgens de SRL-methode werkten aan bewegings- en voedingsdoelen. Eenvoudige taken vroegen minder dagen, ingewikkeldere taken juist meer. Mijn eigen ervaring is dat deze 66 dagen best een goede richtlijn is. Met mijn aanpak van twee keer vier weken oefenen kom ik aardig in de buurt van dit getal. De essentie is naar mijn idee dit. Even iets oefenen heeft geen zin. Je moet bewust je nieuwe vaardigheid oefenen. Doe je dat, dan kun je relatief eenvoudig toch best al snel succes hebben.
Nieuwe vaardigheden in 8 stappen
Door de kracht van deze principes te gebruiken kunnen we nu een stappenplan maken. Voor het maken van het plan gebruiken we de WOOP-methode (stap 1 tot en met 5). Voor de uitvoering ervan zetten we de SRL-methode in (stap 6 en 7). Vervolgens bouwen we het principe van 66 dagen om tot een praktische periode van twee keer vijf weken (stap 8)
Het stappenplan ziet er als volgt uit:
Stap 1: Formuleer je wens
Benoem waar je naar streeft of waar je naar verlangt. Formuleer je wens in één zin. Ik wil meer in dialoog zijn. Ik wil gezonder leven. Ik wil meer tijd voor mezelf. Dat zijn dan enkele voorbeelden.
Stap 2: Benoem de uitkomst, zodra je wens bereikt is
Neem nu aan, dat je wens in vervulling is gegaan. Dus, stel je voor dat je wens werkelijkheid is geworden. Formuleer nu wat dat voor je betekent. Hoe voel je je dan. Welke betekenis heeft dit dan voor je.
Stap 3: Bepaal je oefensituaties
Bepaal eerst waar en wanneer je wilt oefenen. Daartoe gaat je vooraf oefensituaties markeren. Kies dié oefensituaties, waarin je ook echt aan nieuwe vaardigheden kunt werken. Kijk vijf weken vooruit.
Stap 4: Kies het obstakel, dat je wilt overwinnen
Wanneer je wilt afvallen is misschien de snoeppot één van de obstakels. Of de geplande feestjes. Of je onregelmatige diensten. Als je meer in dialoog wilt zijn, dan is de kans groot dat één van de drie klassieke verbindingsvalkuilen je obstakel vormt: kaatsen, drammen of direct met oplossingen komen.
Stap 5: Bepaal je als… dan …. actie
Bepaal nu de drie dingen die je gaat doen, als je in de valkuil valt of dreigt te vallen. Stel dat je valkuil is dat je direct met oplossingen komt. Je neemt je dan een alternatieve actie voor.
Dit zou zo’n plan kunnen zijn:
Als ik de neiging heb om direct met oplossingen te komen, dan:
- Houd ik me in/ stop ik daar mee
- Verken ik het probleem door door te vragen
- Stimuleer ik de ander om zelf met mogelijke oplossingen te komen.
Stap 6: Monitor je oefening
Je gaat nu oefenen in de praktijk van alledag.
Monitor elke oefening door antwoord te geven op de volgende vragen:
- Waar kun je trots op zijn?
- Wat vraagt je aandacht?
- Wat leer je hiervan?
Schrijf dit op en maak hier een logboek van. Doe dit gedurende vijf weken.
Stap 7: Evalueer je oefening met een buddy
Kies een buddy om te sparren en evalueer met deze buddy de bevindingen die je in je logboek hebt opgeschreven. Deel je ervaringen, vraag om tips. Scherp eventueel je ‘als…dan… acties’ aan.
Stap 8: Herhaal je acties uit de eerste vijf-weken-periode
Markeer wederom de situaties, waarin je gaat oefenen in de komende vijf weken. Monitor weer elke oefening en schrijf je bevindingen op in je logboek. Doe dit weer gedurende vijf weken. Evalueer daarna wederom je ervaringen met je buddy en stel trots vast wat je geleerd hebt.
Wat je verder kunt doen
- Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan een link van dit artikel door.
- Heb je feedback of suggesties voor mij of voor medelezers, gebruik dan het commentaarveld onder het artikel om je commentaar te geven.
Samen maken we van verbindend leiden de bovenstroom!
Meer lezen
- Hoe je goede voornemens binnen 66 dagen realiseert
- Omdenken in drie stappen: van debat naar dialoog
- 101+ acties om (moeilijke) gesprekken in een dialoog te veranderen
- Wat moet je met al die netwerken? Zo bepaal je je doelen
- Gedragsverandering in organisaties – hoe je deze 3 illusies vermijdt
- Verbindend communiceren – in 4 stappen afdalen in de U
