Van elkaar weten, dat je iets anders belangrijk vindt, maakt een wereld van verschil
Wat je van samenwerking verwacht, hangt voor een belangrijk deel af van je basishouding. Of je een hoofd- , hart – of buiktype bent, maakt een wereld van verschil. Tijdens een evaluatie van het partnerschap, dat we in Zuid-Limburg in het sociale domein hebben gevormd, maak ik het indringend mee. Met meer dan 40 organisaties op het gebied van zorg, welzijn en onderwijs werken we ruim een jaar samen. De decentralisaties waren aanleiding om elkaar op te zoeken. Tijdens een bijeenkomst maken we de balans op. Aan ieder is de vraag om aan te geven, hoe hij terugkijkt en het partnerschap waardeert.
Kennis, actie en idealen
De antwoorden zijn samen te vatten in drie categorieën:
- Er is een groep die vooral op de hoogte wil zijn: ‘Door mijn deelname aan het partnerschap weet ik wat er speelt’. Kennis staat centraal.
- Een tweede groep benadrukt vooral de bereikte samenwerkingsresultaten. ‘Dankzij het partnerschap werken we in de Westelijke Mijnstreek in een positieve sfeer met gemeenten samen’. De focus ligt hierop dingen samen ondernemen.
- De derde groep kijkt vooral naar de mate, waarin het gelukt is om een andere wereld tot stand te brengen. ‘We hebben zo beter aan gemeenten helder kunnen maken, dat we af moeten van het huidige productiesysteem van bekostiging in de zorg’. In deze groep tref je de idealisten, die een beweging tot stand willen brengen.
Mogelijkheid tot reflectie
Deze categorieën vallen samen met de indeling in hart-, buik – en hoofdtypen. Het is het onderscheid, dat in het enneagram gebruikelijk is. Het is heel goed bruikbaar als een mogelijkheid tot reflectie. Het biedt aan alle betrokkenen het inzicht, dat iedereen er nu eenmaal op een andere manier in kan zitten. Van elkaar weten, dat je iets anders belangrijk vindt, maakt een wereld van verschil.
Je valkuil onderkennen
Ik herinner me nog goed, hoe belangrijk dat inzicht voor me was in gesprek met één van mijn collega’s. Bij mij is het hart dominant. Dat bleek me aardig in de weg te zitten in gesprekken met een collega, die een uitgesproken buiktype is. Het leek wel alsof we langs elkaar heen praatten. Zodra ik dat onderkende, werd er ineens heel veel mogelijk. Bij de voorbereiding van gesprekken was ik extra attent op de vraag, waar mogelijke concrete acties direct uitgevoerd konden worden. Dat bracht me in de gesprekken direct beter in positie om rekening te houden met zijn verwachtingen. Door zo te handelen kreeg ik aansluiting. Sterker nog. Het had een waardevolle uitwerking. De valkuil voor elk harttype is namelijk, dat je prachtige missie bij woorden alleen blijft. Mijn collega zorgt voor contragewicht en is daarmee een stimulans om tot concrete actie over te gaan.
Drie toetsvragen
Het inzicht is ook heel dienstbaar voor de wijze waarop we onderwerpen voor bijeenkomsten van het Partnerschap agenderen. We proberen de bijeenkomsten zo vorm te geven dat alle drie de types aan bod komen. De toetsvragen zijn dan:
- Is kennis vermeerderd?
- Zijn afspraken gemaakt? en
- Is gezamenlijk verlangen aan bod gekomen?
Dat luistert overigens heel scherp, is mijn ervaring. Wanneer alleen kennis wordt overgedragen, haken de idealisten al gauw af. Evenals prachtige uitvoerige betogen over vergezichten niet besteed zijn aan buiktypes. Die willen toch vooral concreet aan de slag en daar afspraken over maken…
Zelf aan de slag
Je kunt dit inzicht gebruiken bij elke samenwerking waar je bij betrokken bent. Het is bijvoorbeeld al heel handig, wanneer je weet wat voor een type jezelf bent. Dan heb je snel door, waarom anderen jouw passie of irritatie niet delen. Vervolgens is het van belang, dat je onderkent wat bij de ander dominant is. Is dat anders dan bij jezelf, dan weet je dat je een extra stap moet zetten om aansluiting te vinden en te komen tot synergie. Voor hele grote groepen, zoals bij het voorbeeld van het Partnerschap in het sociale domein, kun je het gebruiken in de manier waarop je mensen aanspreekt. Door passie te verbinden met analyses en concrete acties, koppel je hart, hoofd en buik aan elkaar. Zo kun je aansluiten bij de belevingswereld van alle drie de types.
Stoplichttweets
Doen: Rekening houden met de drie dominante invalshoeken: hoofd, buik en hart
Attentie: Wanneer je merkt dat je langs elkaar heen praat
Niet doen: Denken dat anderen zich als vanzelf zullen aanpassen aan jouw dominante invalshoek
Video
Dat je om fantastisch te kunnen samenwerken geen perfecte uitgangspositie nodig hebt, laten deze dansers zien. Een combinatie van hart en buik stelt alle beperkingen die je met je hoofd zou zien in de schaduw.
Wat je verder kunt doen
- Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan de link van dit artikel door.
- Heb je feedback of suggesties voor mij of voor medelezers, gebruik dan het commentaarveld onder het artikel om je reactie te geven.
Samen maken we van verbindend leiden de hoofdstroom!
Meer lezen
- Gedragsverandering in organisaties – hoe je deze 3 illusies vermijdt
- Verbindend communiceren – in 4 stappen afdalen in de U
- 5 Leidende uitdagingen op weg naar verbindend leiderschap
- De intentie van samenwerking
- Dit is het leiderschap dat het gemeentebestuur nu nodig heeft
Met medewerking van Silvia Heijnen (redactie) Michael Schulze (reflectie) en Marcel Ohlenforst (copyright foto’s).
