Een goed gesprek – hoe je ezelsbruggetjes gebruikt

Ezelsbruggetjes voor een goed gesprek. Je zult ze misschien wel kennen. POCON, NIVEA, OMA, LSD, OEN, ANNA en DIK. Maar kennen is nog geen doen, zo is mijn ervaring. Wil je echt gebruik maken van een ezelsbruggetje dan is een gerichte actie nodig.  Ik zet voor je op een rij en doe een suggestie hoe je het beste zo’n ezelsbruggetje eigen maakt.

Zeven ezelsbruggetjes

Dit zijn de verschillende ezelsbruggetjes voor een goed gesprek: 

• Gebruik POCON: Persoonlijke aandacht, Openheid, Creativiteit, Nieuwsgierigheid, Ontwikkelingsgerichtheid  
• Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander 
• Laat OMA thuis: Opvattingen, Meningen, Aannames  
• Gebruik LSD; Luisteren, Samenvatten, Doorvragen 
• Ben een OEN: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig  
• Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen 
• Maak je niet DIK: Denk In Kwaliteiten

Wat is een goed gesprek?

Je kunt hieruit afleiden, wat we klaarblijkelijk onder een goed gesprek verstaan. En vooral ook wat de valkuil is, die voorkomt dat je een goed gesprek realiseert. Kort door de bocht: het gaat erom dat je verbinding maakt met de mensen om je heen. Dat doe je niet door je te richten op hoe je zendt, maar hoe je het verhaal van de ander beter op tafel krijgt en begrijpt. 

Gesprekken die werken

Je zou bijna kunnen denken dat er pas sprake is van een goed gesprek, als jij maar naar de ander luistert. Dat is een misverstand. Ineke van den Berg en Tineke Kanters zeggen het in hun boek ‘Gesprekken die werken – impact met een goed gesprek’ als volgt: 

Gesprekken werken omdat 

• er sprake is van contact, wederzijdse betrokkenheid en dialoog: persoonlijke aandacht en interesse voor elkaar. 
• het onderwerp van het gesprek beide partijen boeit. 
• de uitkomst van het gesprek één of meerdere gespreksdeelnemers verder brengt.

Het gaat om wederkerigheid

Het gaat dus wel degelijk om wederkerigheid. Zelf denk ik dat het vooral hier om gaat: 

• dat je de behoeftes en belangen van jezelf weet te verbinden met de behoeftes en belangen van de mensen om je heen en  
• hiermee synergie creëert en tot uitkomsten komt die je zelf op voorhand niet bedacht had.

Onze valkuil: veel zenden

De ezelsbruggetjes helpen vooral om aandacht te hebben voor de ander. Dat is gemakkelijk te verklaren. Over het algemeen is de valkuil dat we te veel zenden en te weinig openstaan voor de ander. Met de ezelsbruggetjes kun je proberen dit te voorkomen. Ze zijn als een klein randje, dat voor een ezel net voldoende is om naar de overkant te komen. 

Zonder oefenen kom je er niet verder mee

Maar net als de ezel, zal je dit wel moeten oefenen. Als je dat niet doet blijven de ezelsbruggetjes leuk om te weten, maar heb je er niets aan. 

Stappenplan ezelsbruggetjes

Met deze stappen worden de ezelsbruggetjes helemaal van jou: 

1. Kies één ezelsbruggetje uit

Er zijn zoveel ezelsbruggetjes. Als je aandacht verstrooit, zie je er na een tijdje niets meer van terug. Focus leidt tot impact. 

2.  Bepaal wat je voortaan niet meer wilt doen

Je hebt een signaal nodig dat je triggert om aan je ezelsbruggetje te denken. Misschien is dat wel dat je snel met een oordeel komt, of met oplossingen. Of dat je de gewoonte hebt de ander te willen overtuigen. 

3. Formuleer je ‘als… dan… actie’
Je ‘als… dan… actie’ kan dan iets zijn van: 

• Als ik de neiging heb snel met een oordeel te komen laat ik OMA (Opvattingen, Meningen, Aannames) thuis of 
• Als ik de neiging heb snel met oplossingen te komen dan ben ik een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig) of 
• Als ik merk dat ik wil gaan overtuigen dan gebruik ik LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen). 

4. Kies elke week 7 gesprekken uit, waarin je wilt oefenen 

Je bent niet zomaar ineens aan het oefenen. Je kunt je wel voornemen om drie keer week een wandeling te maken, als je het niet in je agenda prioriteert, loopt het al snel weg. Zo is het ook met de gedragsverandering die je wilt bereiken. Ik heb heel goede ervaringen met het bepalen van een zevental oefenmomenten in de week. Het is te doen en tegelijkertijd voldoende om resultaat te boeken. Tegelijkertijd voorkomt het dat je continu aan het oefenen bent. Want dat werkt ook niet. Net als bij sporttraining zijn je rustmomenten cruciaal om voortgang te boeken. 

5. Monitor je gesprekken en leer ervan 

Vijf minuten heb je nodig na het gesprek om iets héél belangrijks te doen. Namelijk door even je leerervaringen te noteren. Maak het je gemakkelijk en gebruik een apart boekje of een notitieformulier op je smartphone of tablet.  

6. Houd 1 keer week een kantelgesprek met jezelf: je kijkt terug naar afgelopen week en weer vooruit naar volgende week. 

In het kantelgesprek met jezelf kijk je terug op je leerervaringen. Je reflecteert en maakt zo nodig je ‘als…, dan… actie’ nog preciezer. Vervolgens plan je de zeven oefenmomenten van de volgende week. 

7. Houd het tien weken vol

Het is geen wet van Meden en Perzen, dat je het 66 dagen moet volhouden. Maar je moet wel even doorzetten om je het nieuwe gedrag eigen te maken. Dat kost moeite. Maar de beloning is ernaar. Want juist daardoor kom je tot resultaat. Je bent vanzelfsprekend een OEN (Open, Eerlijk, Nieuwsgierig) en gebruikt altijd LSD (Luisteren, Samenvatten, Doorvragen) tijdens de koffie. 

8. Vier je succes en kies een ander ezelsbruggetje en herhaal. 

Een verandering van gedrag is geen eenvoudige opgave. De meeste pogingen mislukken. Niet voor niets verdampen zoveel nieuwjaar voornemens binnen enkele dagen als sneeuw voor de zon. 

Als je dus slaagt, dan mag je jezelf daar mee feliciteren. Het stappenplan van gedragsverandering is weliswaar simpel, de uitvoering ervan blijkt toch altijd weer buitengewoon moeilijk. Krijg je het ezelsbruggetje onder de knie, dan is dat een felicitatie waard! Een succes smaakt naar meer. Dan kun je je focus verleggen en een nieuw ezelsbruggetje nemen.

Wat je verder kunt doen

Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan een link van dit artikel door.

Samen maken we van verbindend leiden de bovenstroom!

Meer lezen

Hoe je triggers omvormt en voorkomt dat je impulsief reageert
Verbindend Communiceren – in 4 stappen afdalen in de U
Hoe je met een simpele actie je gedrag verandert
Hoe je nieuwe vaardigheden aanleert in 8 stappen 
Herken je deze drie misstappen bij verbindend leiden?

Foto: Kawtar Cherkaoui