Feedback zag ik als een verwijt. Door te oefenen met ‘dank–je–wel-zeggen’ heb ik geleerd om feedback in ontvangst te nemen. Het lukt me niet altijd om ervoor open te staan, maar ik kom inmiddels een heel eind. Leren om dank je wel te zeggen is dus een hulpmiddel, als je worstelt met het omgaan met feedback. Maar laat je het daarbij, dan verandert er verder niets. Wil je van feedback leren dan is een gerichte actie nodig. Dat doe je met feedforward. Bij feedback kijk je nog achteruit. Bij feedforward kijk je vóóruit en zet je een actie in om echt iets met de feedback te doen.
Verdedigen bij feedback
Feedback maakt je bewust van je onbekwaamheid. Het kan zo maar zijn dat je je gaat verdedigen en impulsief reageert:
- ‘Onzin! Dat klopt helemaal niet’
- ‘Maar heb je niet gezien dat …’
- ‘Ja, maar…’
- ‘Zou je ook niet?’
- ‘Wat is daar nu mis mee?’
- ‘Dat moet ik toch zelf weten!’
Overlevensmodus
Je bent dan in de overlevingsmodus. Je bent aan het vechten. Het kan ook zijn dat de feedback je overdondert. Dat je daardoor in je schulp kruipt. Je maakt je klein. Dat is de overlevingsmodus van het vluchten. Tot slot kun je ook de feedbackgever even snel bedanken om ervan af te zijn. Dat is overleven door volgzaam te zijn. ‘Laat ik voor de vorm dank-je-wel zeggen, dan waait de kritiek zo snel mogelijk over’.
Een cadeau
Met dit soort overlevingsacties laat je de feedback niet toe.
Dat is een gemiste kans. Feedback kun je zien als een cadeau. Je kunt feedback dan ook het beste hartelijke welkom heten. Dat kun je dus doen door een oprecht dank-je-wel te zeggen. Je kunt dat gemakkelijk zelf oefenen.
Drie stappen
Maar dan ben je er nog niet. Je doet er pas echt iets mee als je een gerichte actie inzet om je onbekwaamheid om te zetten in bekwaamheid.
Dit zijn de drie stappen, waarmee je dat effectief doet:
1. Ontvang de feedback hartelijk
Je komt verder als je in de feedback geen weerstand ziet, maar energie én die energie omzet in actie. Je geeft dus een oprecht dank-je-wel. Niet om ervan af te zijn, maar omdat je het meent. Je vraagt vervolgens door om de feedbackgever goed te begrijpen.
2. Bepaal de trigger
Verken de feedback verder. Als je krijgt te horen ‘je luistert niet’, dan weet je nog onvoldoende om een gerichte actie in te zetten. ‘De volgende keer zal ik beter luisteren’, klinkt misschien als een goed voornemen, maar zo’n voornemen gaat je niet helpen. Je moet preciezer kijken naar de situatie, waar je niet luisterde. Ga op zoek naar wat je triggerde om niet te luisteren. Misschien was het de persoon die het zei, of mogelijk wat hij zei of hoe hij het zei. Mogelijk kwam het doordat jezelf niet fit was (slecht geslapen; te druk…). Ga dus na, wat de trigger is die tot het gedrag leidt dat je in het vervolg anders wilt.
3. Zet een feedforward actie in
Nu je weet, wat je triggert, kun je een gerichte als-dan-actie inzetten. Je kijkt dan vooruit naar een situatie, waar de feedback over gaat. Dat doe je heel specifiek:
De feedbackgever oprecht bedanken bij het ontvangen van feedback is een goed begin. Je bent je dan bewust van je onbekwaamheid. Je verandert je onbekwaamheid in bekwaamheid door deze twee extra stappen te zetten: de trigger bepalen en een gerichte als-dan-actie inzetten.
Wat je zelf kunt doen
Kijk eerst hoe ver jezelf al bent met het ontvangen van feedback. Zie je de feedback nog vaak als een verwijt? Begin dan met het oefenen van oprecht dank-je-wel zeggen. Vraag nadat je dat gedaan hebt dóór naar wat de feedbackgever bedoelt. Probeer zo de feedback beter te begrijpen. Lukt je dit al goed, dan kun je de volgende twee stappen inzetten: kijken wat je triggert en je eigen als-dan-actie bepalen. Helemaal mooi wordt het als je je ervaringen in het commentaar bij dit artikel deelt. Dan kan het zo maar een inspiratiebron zijn voor mezelf en voor anderen.
Wat je verder kunt doen
Ken je collega’s voor wie dit artikel heel bruikbaar zou kunnen zijn? Stuur hen dan een link van dit artikel door. Samen maken we van verbindend leiden de bovenstroom!
Meer lezen
- Verbindend communiceren – in 4 stappen afdalen in de U
- Hoe je met een simpele actie je gedrag verandert
- Herken je deze drie misstappen bij verbindend leiden?
- Hoe reageer je in momenten van de waarheid
Foto: Wynand van Poortvliet (Unsplash)
